'तू झालास मूक समाजाचा नायक' या कवितेतील महत्त्वाचे शब्द आणि त्यांचे अर्थ (शब्दार्थ आणि रूपकार्थ) खान सर_मराठी

मार्गदर्शक: श्री. इमरान खान सर..

शब्द (Word)	शब्दशः अर्थ (Literal Meaning)	कवितेतील भावार्थ/रूपकार्थ (Contextual Meaning)
काळोख	अंधार, अंधकार	अज्ञान, रूढीवाद, सामाजिक विषमता आणि अन्याय
सूर्यफुले	सूर्यफूल (जे सूर्याकडे पाहते)	पारंपरिक, सवर्ण समाज किंवा प्रस्थापित व्यवस्था
पाठ फिरविली	दुर्लक्ष करणे, विरोध करणे	डॉ. आंबेडकरांच्या कार्याला सुरुवातीला स्वीकारले नाही
मळवाट	वारंवार वापरल्याने तयार झालेला सोपा रस्ता	रूढ, पारंपरिक, विषमतेने भरलेली सोपी जीवनशैली
खाचखळगे	खडबडीत जमीन, खड्डे	संघर्ष, अडचणी, अपमान आणि दुःखाने भरलेला कठीण मार्ग
परिस्थितीवर स्वार	त्यावर आरूढ होणे	आलेल्या संकटांवर आणि अडचणींवर नियंत्रण मिळवून त्यांना वश करणे
मूक समाज	न बोलणारा, शांत समाज	ज्यांचा आवाज दबलेला आहे असा वंचित, अस्पृश्य समुदाय
नायक	नेता, प्रमुख व्यक्ती	समाजाला योग्य दिशा देणारा महान मार्गदर्शक
बहिष्कृत भारत	बहिष्कृत केलेला समाज	अस्पृश्यतेमुळे समाजापासून दूर ठेवलेला, वंचित समुदाय
रणशिंग	युद्धाची सुरुवात घोषित करणारा वाद्य	संघर्षाची, क्रांतीची घोषणा, कार्याचा आरंभ
अगाध ज्ञान	खूप मोठे, अमर्याद ज्ञान	डॉ. आंबेडकरांचे प्रचंड बुद्धिसामर्थ्य
गुलामांच्या पायांतल्या बेड्या	साखळ्या, बंधने	अस्पृश्यता आणि विषमतेची सामाजिक बंधने आणि मानसिक गुलामगिरी
संगिनी	बंदुकीच्या टोकावर लावले जाणारे धारदार शस्त्र (Bayonet)	साध्या वस्तूंचेही क्रांतीच्या लढ्यातील हत्यारांमध्ये रूपांतर होणे
डरकाळी	मोठ्या प्राण्यांची गर्जना	विचारांची मोठी शक्ती आणि प्रचंड आत्मविश्वास
चवदार तळ्याला आग लागली	पाणी तापणे	सामाजिक क्रांतीची ठिणगी पडणे, मोठ्या संघर्षाचा आरंभ
ध्यास घेतायत	इच्छा करणे, ओढ लागणे	(सूर्यफुले/समाज) आता त्यांच्या विचारांचा आणि मार्गाचा स्वीकार करत आहेत
थंड झालंय	शांत होणे	संघर्ष समाप्त होऊन समाजात न्याय आणि शांतता स्थापित झाली आहे